Hamilelik ve doğuma hazırlanma süreci gereğince gerilim yaratan bir durumken, şu sıralar yerküre gündemine oturan ve yarattığı tasa nedeniyle herkeste bir panik havası yaratan corona virüs ailesine ilişkin bir virüs çeşidinin neden olduğu COVID-19 illeti, ana adaylarının yaşadığı gerilim ve kaygının artmasına neden olabilir. Gebeliğin rastgele bir dönemindeyseniz ya da yakın bir vakitte bebeğinizi kucağınıza almaya hazırlanıyorsanız, emniyetli internet siteleri, Sıhhat Bakanlığı ve DSÖ’nü takip ederek sağlam ve en gerçek haberlere ulaşabilirsiniz. Bu süreçte, halk arasında paniğe neden olabilecek içtimaî medya platformları ve forum sitelerinde mahal alan yalan yanlış haber ve haberler, yaşadığınız dert ve tasanın daha da artmasına neden olabilir.
Yepisyeni bir virüs çeşidi
Corona virüs, ailesine ilişkin olan bu yeni virüsün neden olduğu COVID-19, tüm yerküre için şimdi yeni bir hastalık olduğundan, hakkında her gün farklı haberler ediniyoruz. Bu süreçte, en çok merak edilen bahislerden biri de gebelerde nasıl bir tesir yarattığı oluyor.
Veladet yapmaya hazırlanan gebe bir bayansanız, muhtemelen sağlıklı ve genç bir bireysiniz demektir. Şimdiye kadarki doneler, virüsün sağlıklı ve genç bireyler için önemli bir tehdit oluşturmadığı tarafında. Lakin, bu süreçte karnınızda taşıdığınız bir canlı daha olduğundan, süreç epeyce baş karıştırıcı ve telaş verici olabilir.
Geçtiğimiz haftalarda, corona virüs testi yapılan ve test sonucu olumlu çıkan bir ana adayında, bebeği yerküreye geldikten sonra bebeğe de test yapılmış ve test sonucu bebekte de müspet çıkmış. Bu durum, pek çok ana adayı için sorulara neden olsa da, bebeğin doğumdan evvel mi yoksa mı enfekte olduğu bilinemiyor. Bebeğin uygun olması ve ananın de tedavi edilmesi, virüsten endişelenen ana adayları için umut verici.
Çin’deki gebe hatunlar neler yaşıyor?
Virüsün ortaya çıkış konumu olarak kabul edilen Çin’de, bugüne kadar binlerce kişi virüsten enfekte olduğu ve aralarında gebe hatunlar da vardı. Mevcut vakaların büyük bir kısmı Çin’de olduğundan, hamilelikte corona virüsün nasıl bir tesiri olduğu ile ilgili çalışmalar da Çin’den geldi. Yeni tevellüt yapan 9 ana üzerinde yapılan bir çalışmada; çalışmaya katılan tüm analar sezaryen tevellüt ile bebeklerini yerküreye getirdi ve hem valideler hem de bebeklerinin durumu güzel. Bebekler yerküreye geldikten sonra yapılan corona virüs testi sonuçlarının hiçbiri olumlu çıkmadı. Ayrıyeten, ana sütünde de virüse dair rastgele bir kanıt bulunmadı.
Elde edilen bu doneler, bebeklerin ana karnındayken COVID-19 riski altında olmadığını gösteriyor. Hamileliğin 3. trimesterinde bir ana için, virüsten enfekte olması durumunda, virüsün ana karnındaki bebeğe geçtiğine dair bir kanıt elde edilmemiştir.
Önemli semptomlar gebelerde daha az görülüyor
Virüsler ve illetler laf konusu olduğunda, gebe hatunlar umumiyetle daha ziyade risk altındadır. Bunda, gebelik ile birlikte bağışıklık sisteminin zayıflamasının tesiri büyüktür. Lakin, tüm yerkürenin üzerinde çalışmalarını sürdürdüğü bu yeni corona virüs kelam konusu olduğunda, tam aksisi bir durumla karşılaşılmaktadır.
COVID-19 test sonucu müspet çıkan 147 gebe hatunda yapılan bir çalışmada, önemli hastalık belirtileri görülen ana adayının nispeti %8. Bununla birlikte, durumu kritik olan ana adaylarının nispeti ise %1.
Ana adaylarında önemli semptomların daha az görülmesinin nedeni; gebelikte vücudun bebeği korumak ismine oluşturduğu bağışıklık yansısının, corona virüse karşı daha ziyade olmasından kaynaklanıyor olabilir. Bununla birlikte, erkeklerin bu virüsten daha çokça etkilendiği ve mevt orantılarının daha yüksek olduğu da bilinmektedir.
Kendinizi korumak için ne yapabilirsiniz?
Gebeyseniz, kendinizi ve karnınızda gelişmekte olan bebeğinizi korumak için neler yapabileceğinizi merak ediyor olabilirsiniz. Tüm yerküredeki mütehassıslar, bu hususta hemfikir: el hijyenine dikkat!
Gebelerin corona virüsten korunmak için dikkat etmesi gerekenler
- Rastgele bir yüzeye temas ettikten ya da biriyle tokalaştıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın ya da alkollü bir dezenfektan kullanın.
- Soğuk algınlığı ya da grip belirtisi gösteren şahıslardan uzak durun.
- Kalabalık ortamlardan kaçının.
- Hasta olan birini ziyaret etmeyin.
- Seyahat etmekten kaçının. Seyahatten geldiyseniz, en az 14 gün boyunca kendinizi izole edin ve meskende kalın.
- Mecbur kalmadıkça meskenden çıkmayarak enfekte olma riskinizi en aza indirin.
Yakın bir tarihte yurtdışı seyahati gerçekleştirdiyseniz ya da rastgele bir sebeple enfekte olmuş olabileceğinizi düşünüyorsanız, derhal mevzuyla ilgili olarak hekiminizi bilgilendirin. Direkt hastaneye gitmek konumuna, nasıl bir yol izleyeceğiniz hakkında telefonla haber alın. Hastaneler, bu süreçte gebe bayanlara öncelik sağlamaktadır. Lakin, daha geniş kitlelerin enfekte olması durumunda nasıl bir yol izleneceği şimdi bilinmiyor.
Doğumdan evvel bilmeniz gerekenler
Doğumdan evvelki süreçte, sıhhatinizle ilgilenen tüm eksperlerin sürece ve alınacak kararlara dahil edilmesi kıymetlidir. Corona virüs testinin olumlu çıkması durumunda, kendiniz ve bebeğiniz ismine ekstra tedbirler almanız gerekir. Veladet için en inançlı vaktin ve usulün hangisi olacağına hekiminiz karar verecektir. COVID-19 tespit edilen ana adaylarında, tevellüt izole bir odada gerçekleştirilir ve hastanede yatış süreci boyunca bu izole odada kalmanız gerekir.
Veladet sırasında bilmeniz gerekenler
COVID-19 tespit edildiyse ve tevellüt yapacaksanız, veladet yaparken tıbbi maske kullanmanız gerekmez. Fakat, izole edildiğiniz odanın dışına çıktığınızda, diğerlerinin enfekte olmasını engellemek ismine tıbbi maske kullanmanız gereklidir. Veladet esnasında, tevellüt ekibinin dışında aile bireylerinden bir kişi yanınızda olabilir. Lakin, virüsün bulaşma riskini en aza indirmek için kollayıcı ekipmanları kullanmaları kıymetlidir.
Doğumdan sonra bilmeniz gerekenler
COVID-19 teşhisi konulmuş ve veladet yapmış bir anneyseniz, doğumdan sonraki süreçte dikkat etmeniz gerekenler hakkında hekiminiz sizi bilgilendirecektir. Virüs tedavisi sonlanana kadar, bebeğinize bir diğerinin bakmasını isteyebilirsiniz. Bu, bebeğinizin enfekte olma riskini minimuma indirecektir.
Emzirme periyodunda bilmeniz gerekenler
Bir ana adayı için, doğumdan kısa bir mühlet sonra emzirme devri başlar. COVID-19 teşhisi konulmuş bir anneyseniz, hekiminiz emzirmeyi sürdürmenizi önerecektir. Bu süreçte, tedavi sonlanana kadar bebeğinizi bir gayrısının emzirmesini düşünebilirsiniz. Bebeğinizi emzirmeye devam etmeye karar verirseniz, kullandığınız ekipmanları ve göğüs etrafı hijyenine dikkat etmelisiniz. Tıbbı maske kullanarak emzirmek, virüsün bebeğinize bulaşma riskini azaltabilir.
Hamilelikte bebeğe virüs makbul mi?
Gebeyken COVID-19 teşhisi konulan bir ana adayı için en telaş verici durumlardan biri, ana karnındaki bebeğin virüsten etkilenip etkilenmediğidir. Gelgelelim, bebeği rahim içinde koruyan plasenta, hayli tesirli bir muhafaza ve filtreleme mekanizmasına sahiptir. Bu da, ana karnında gelişmekte olan bebeği her türlü tehlikeye karşı korumaktadır. Geçmiş yıllarda görülen ve pek çok kişinin vefatıyla sonuçlanan Zika virüsü bu mevzuda bir istisna olsa da, Corona virüs ile ilgili yapılan çalışmalar, gebelikte bebekte rastgele bir komplikasyon olduğuna dair bir kanıt bulunmamıştır.
COVID-19’un en yaygın belirtilerinden biri yüksek ateştir. Yüksek ateş, gebe bir bayan için erken veladet riskini arttırabilir. Bununla birlikte, COVID-19 testi sonucunun olumlu çıkması ve görülen semptomların hayatı tehdit ettiği düşünülmediği sürece, erken tevellüt yapılması önerilmemektedir. Ayrıyeten, marazın düşük riskini arttırdığına dair bir kanıt yoktur. Bebekler üzerinde nasıl bir tesiri olacağına dair ise şimdi kâfi kanıt yoktur.
Kaynaklar:
- CDS – Coronavirus Disease 2019: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding.html
- Bülent TIRAŞ – Hamilelikte Korona Virüsü Hakkında bilinmesi gerekenler
- https://www.bulenttiras.com/hamilelikte-korona-virusu
- Harvard Health Publishing – Pregnant and worried about the new coronavirus?
- https://www.health.harvard.edu/blog/pregnant-and-worried-about-the-new-coronavirus-2020031619212